Andrzej Nowosad

  • Katarzyna Mroczek, Andrzej Nowosad, Tomasz Tokarski, 2015, Oddziaływanie efektu grawitacyjnego na zróżnicowanie wydajności pracy w krajach bałkańskich, "GOSPODARKA NARODOWA" nr 2 (276)/2015, Rok LXXXV/XXVI, marzec–kwiecień, s. 15–53

    Celem artykułu jest przedstawienie i ocena efektów grawitacyjnych na przestrzenne zróżnicowanie wydajności pracy w 11 krajach bałkańskich w latach 2000–2013. Badania przeprowadzono w celu ukazania różnorodności krajów bałkańskich w odniesieniu do pozostałych państw Europy pod względem technicznego uzbrojenia pracy i przestrzennego zróżnicowania wydajności pracy. Państwa bałkańskie przedstawiono w ich specyfice polityczno-systemowej, ze szczególnym uwzględnieniem przyczyn odmiennego rozwoju państwowo-ekonomicznego tego regionu na tle powojennej Europy, jak reżimy autory‑ tarne, konflikty zbrojne, przyzwolenie społeczne na korupcję, poziom kultury politycznej i gospodarczej społeczeństw. Badania w dziedzinie politologii przeprowadzono metodą porównawczą systemów politycznych i gospodarczych państw regionu w ich rozwoju od II wojny światowej do końca 2013r. Badania ekonomiczne przeprowadzono metodą zróż‑ nicowania efektów grawitacyjnych poprzez symulacje numeryczne stanów długookresowej równowagi wydajności pracy w krajach bałkańskich. Stworzony model posiada asymptotycznie stabilny punkt stacjonarny, co do którego przyjęto, że jest punktem długookresowej równowagi. W badaniach wykorzystano dane statystyczne odnośnie do zasobów kapitału rzeczowego ujętych w równaniu ich przyrostów w długim horyzoncie czasu. Wyliczono techniczne uzbrojenie pracy na bazie uzyskanych szacunków kapitału rzeczowego, prze‑ prowadzono badania łącznych i jednostkowych efektów grawitacyjnych w regionie oraz zbadano najsilniej odczuwalne efekty grawitacyjne w regionie. Na podstawie badań stwierdzono, że najwyższym poziomem technicznego uzbrojenia pracy charakteryzują się Grecja, Słowenia, Chorwacja i Albania, najniższym Rumunia, Serbia, Bułgaria i Macedonia. Sił oddziaływania technicznego uzbrojenia pracy na wydajność pracy jest ponad trzykrotnie wyższa niż siła oddziaływania efektu grawitacyjnego w regionie. Najwyższą wydajnością pracy charakteryzują się Albania i Chorwacja, najniższą Rumunia i Turcja. Najgorsza sytuacja na rynku pracy i najwyższe bezrobocie jest w Macedonii oraz Bośni i Hercegowinie. Najniższe bezrobocie jest w Rumunii, Turcji i Słowenii. Najbogatszym krajem jest Słowenia, która jako jedyna osiągnęła PKB per capita wyższe niż średnia dla krajów UE. Na podstawie badań można stwierdzić, że wejście do UE krajów z nią stowarzyszonych wzmocni działanie efektów grawitacyjnych i doprowadzi do silniejszego procesu konwer‑ gencji, co może się przyczynić do większej stabilności politycznej i gospodarczej regionu. Słowa kluczowe: Bałkany, efekt grawitacyjny, wydajność pracy, techniczne uzbrojenie pracy, bezrobocie Kody klasyfikacji JEL: C02, C23, C62, F13, F14, F15, N14, N34, O52, R11


    093916220515_gospodarka_narodowa_2015_02_02.pdf